Nakarating na ba kayo sa labas sa isang maulap na araw at amoy na uulan? O, pagkatapos ng bagyo, napansin na may tiyak na amoy sa hangin?
Ang kaaya-ayang amoy na iyon ay tinatawag na petrichor, at ito ay binibigkas petra-kor. Ito ay nilikha ng mga mineralogist ng CSIRO na sina Isabel Joy Bear at Richard Thomas noong 1964. Ito ay mula sa Greek petros ibig sabihin ay bato at ichor, ibig sabihin ay ang likidong dumadaloy sa mga ugat ng mga diyos.
Petrichor ang siyentipikong pangalan para sa amoy ng ulan, ngunit paano nalikha ang amoy na iyon? Pinaghiwa-hiwalay ng artikulong ito ang mga kemikal na proseso sa likod ng amoy ng ulan.
Kahit na hindi suriin ang website o app ng Bureau of Meteorology, madalas mong masasabing uulan sa pamamagitan ng paglabas at pag-amoy ng hangin. Ang matamis, maanghang at masangsang na amoy na nakabitin sa hangin ay ozone (chemical formula O3).
Ang Ozone ay isang natural na nagaganap na gas sa atmospera. Ang pangalan nito ay nagmula sa salitang Griyego, ozein, na ang ibig sabihin ay amoy. Ang mga singil sa kuryente, gaya ng mula sa kidlat o gawa ng tao, ay naghahati sa mga molekula ng oxygen sa atmospera sa magkakahiwalay na mga atomo. Ang mga libreng atomo ng oxygen na ito ay mabilis na pinagsama sa iba pang mga molekula ng oxygen sa hangin upang bumuo ng ozone. Ang mga molekula ng ozone ay dinadala pababa mula sa matataas na lugar hanggang sa antas ng ilong sa pamamagitan ng pagbaba ng bagyo.
Ang petrichor ay mula sa mga langis ng halaman na naipon sa mga tuyong panahon—pangunahin sa mga dahon ng halaman. Ang mga sikretong langis ay naninirahan sa simento o lupa at inilalabas kapag naabala ng ulan. Ang amoy ng petrichor ay mas malakas pagkatapos ng mahabang panahon ng tagtuyot dahil ang dami ng mga langis ay naipon sa mahabang panahon.
Ang amoy ng petrichor ay inilarawan bilang earthy at musky. Bago natukoy ng mga siyentipiko ng Australia ang amoy, ginagamit ito sa isang pabango ng India. Tinawag nila ang bango matti ka attar o pabango sa lupa at ginamit ito sa langis ng sandalwood.
Kapag huminto ang ulan, isang mamasa-masa na amoy ang nananatili sa hangin. Ang amoy na ito ay matalas at malakas ngunit makalupang din. Ang amoy na ito ay nagmumula sa mga organismo na tinatawag na geosmin.
Ang mga gram positive bacteria na tinatawag na actinomycetes ay nabubuhay sa lupa. Kapag hindi umuulan, ang mga molekula ng nabubulok na hayop o halaman sa hangin ay nakakabit sa mga mineral o clay na ibabaw sa loob ng lupa. Ang mga Actinomycetes ay nagsasagawa ng nabubulok na bagay at gumagawa ng geosmin, na inilalabas sa hangin kapag ang mga patak ng tubig ay tumama sa lupa.
Ang amoy ng geosmin ay maaaring makita ng mga hayop pati na rin ng mga tao. Sa katunayan, maraming mga hayop ang sensitibo sa molekula, ngunit ang mga tao ay lalong sensitibo at naaamoy ito kahit na kakaunti lamang ang halaga nito sa hangin. Ang ilong ng tao ay napakasensitibo na nakakakita ng airborne geosmin sa mas mababa sa limang bahagi bawat bilyon (ppb).
Gayunpaman, sa kabila ng mga tao na naakit sa amoy ng geosmin, sa pangkalahatan ay hindi nila gusto ang lasa. Nakikita namin ang pagkakaroon ng geosmin sa mga pagkain bilang isang bahagyang hindi lasa. Ito ay karaniwang kilala na nagdudulot ng mamasa-masa na lasa sa alak at nagbibigay ito sa beetroots ng kanilang makapangyarihan, makalupang lasa.
Chemwatch
Bagaman Chemwatch hindi maaaring umulan, maaari kaming maging payong ng kasabihan upang protektahan ka at ang iyong mga tauhan mula sa mga nakakapinsalang epekto ng mga mapanganib na sangkap. Ang aming mga eksperto ay may maraming taon ng karanasan sa mga label, SDS, Pagtatasa ng Panganib, Heat Mapping at marami pang iba! Para sa tulong sa paghawak ng kemikal at mapanganib na materyal, SDS, mga etiketa at malalaking dami ng mga kemikal, makipag-ugnayan sa Chemwatch sa (03) 9573 3100 o sa sa***@ch*******.net.
Pinagmumulan:
